Nowe wytyczne ws. legalnej aborcji
Ministra zdrowia Izabela Leszczyna podkreśliła na konferencji prasowej z udziałem premiera Tuska i ministra Bodnara, że nowe wytyczne dot. dostępu do aborcji mają być wykładnią stosowania obowiązującego prawa dla lekarzy i szpitali.
Zaznaczyła, że obecnie nie jest przestrzegana zasada wprost wynikająca z ustawy, że do procedury przerwania ciąży wystarczy jedno orzeczenie lekarza stwierdzające istnienie przesłanki zagrożenia zdrowia kobiety.
Jeśli w podmiocie leczniczym będzie żądanie drugiego orzeczenia lekarza bądź zwoływania konsylium, to należy to uznać za utrudnianie dostępu do procedury medycznej, która jest w koszyku świadczeń gwarantowanych
– dodała ministra zdrowia Izabela Leszczyna.
Podkreśliła, że ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży mówi ogólnie o zdrowiu. Dlatego – jak zaznaczył – jeśli na przykład lekarz psychiatra uznaje, że ciąża jest zagrożeniem dla zdrowia psychicznego kobiety, to zaświadczenie lekarza psychiatry jest w świetle obowiązującego prawa wystarczającą przesłanką do terminacji ciąży. Zaznaczyła, że ustawa nie precyzuje, czy zagrożenie zdrowia lub życia kobiety ma być "nagłe, wyjątkowo groźne".
Premier Donald Tusk podkreślił, że chociaż na ten moment nie ma możliwości zmiany prawa dotyczącego aborcji, rząd chce zmienić realia jego stosowania. Dzięki nowym wytycznym opracowanym przez resorty sprawiedliwości i zdrowia państwo ma "skuteczniej stawać po stronie kobiety". Podkreślił przy tym, że - jego zdaniem - do samej zmiany prawa również dojdzie, i to "szybciej, niż spodziewają się tego niektórzy".
Z kolei minister sprawiedliwości Adam Bodnar dodał, że wydane jeszcze w sierpniu wytyczne dla prokuratorów wskazują, że decyzja o aborcji ze względu na zdrowie psychiczne kobiety, to okoliczność, która jest absolutnie dopuszczalna i nie powinna powodować zaangażowania prokuratury. Ważnym elementem wytycznych jest odwołanie do wydanej jeszcze w 2023 roku decyzji Rzecznika Praw Pacjenta.
"On interpretując przepisy ustawy z 1993 roku (dot. przypadków, w których aborcja jest legalna - PAP) uznał, że pojęcie zdrowia (kobiety - PAP) należy interpretować nie tylko w kategoriach zdrowia somatycznego, ale właśnie także zdrowia psychicznego" - podkreślił minister.
Dostępność aborcji w Polsce. Nowe wytyczne MZ
Po konferencji na stronach Ministerstwa Zdrowia opublikowane zostały oficjalne wytyczne dla dyrektorów szpitali, ordynatorów i kierowników oddziałów. Przypomniano w nich, że przesłanki dopuszczalności przerwania ciąży wynikają z przepisów ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Są to sytuacje, w których ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej oraz zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.
Zwrócono uwagę na procedury stwierdzania okoliczności warunkujących przerywanie ciąży i termin wykonania tej procedury.
Podkreślono, że ciążę może przerwać wyłącznie lekarz. Przypomniano, że pacjentka ma prawo do uzyskania przystępnej informacji o:
- stanie zdrowia,
- rozpoznaniu,
- proponowanych i możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych,
- dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania,
- wynikach leczenia
- rokowaniu w zakresie udzielanych przez daną osobę świadczeń zdrowotnych.
Oczywistym jest zatem, że pacjentka na każdym etapie prowadzenia ciąży musi być informowana o przebiegu ciąży, w tym o aktualnych ryzykach związanych ze zdrowiem i życiem. Musi być również informowana o możliwych do zastosowania – stosownie do jej sytuacji klinicznej – rozwiązaniach, w tym o dopuszczalności przerwania ciąży
– zaznaczono.
W wytycznych znalazło się również wyjaśnienie dotyczące klauzuli sumienia.
Z tzw. klauzuli sumienia nie może skorzystać lekarz w przypadku, w którym zwłoka w udzieleniu pomocy lekarskiej mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia pacjentki
– przypomniano.
