Rozporządzenie ministra zdrowia, które przewiduje wykonywanie testów na HIV w poradniach POZ, weszło w życie w poniedziałek. Wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego Tomasz Zieliński powiedział PAP, że poradnie potrzebują kilku dni na podpisanie aneksów umów z laboratoriami, które uwzględnią wykonywanie testów.
W poradniach POZ będą wykonywane testy przesiewowe na HIV IV generacji. Pozwalają one na wcześniejsze wykrycie infekcji HIV niż testy III generacji – okienko serologiczne jest o około siedmiu dni krótsze.
Obecnie bezpłatne testy na HIV są dostępne anonimowo w punktach konsultacyjno-diagnostycznych (PKD).
HIV w Polsce: przybywa zakażonych
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) zauważyła, że w ostatnich trzech latach w Polsce liczba nowych zakażeń znacząco wzrosła. W pierwszych 10 miesiącach 2024 r. zanotowano niemal 2 tys. nowych przypadków, z których większość w zaawansowanym stadium choroby.
Według danych NFZ, w latach 2012-2021 liczba nowych rozpoznań HIV systematycznie wzrastała. W 2021 r. było to 16,9 tys. osób, co oznacza o 84 proc. więcej niż w 2012 roku.
Koszty wprowadzenia testowania przesiewowego anty-HIV testem przesiewowym IV generacji jako świadczenia gwarantowanego oszacowano na 1,5 mln zł rocznie.
Jak sprawdzić, czy masz HIV?
Test na HIV najczęściej wykonywany jest z próbki krwi, choć dostępne są także testy z wymazu z jamy ustnej. W przychodniach POZ będzie można uzyskać skierowanie na tzw. testy przesiewowe IV generacji, które wykrywają zarówno przeciwciała przeciwko wirusowi HIV, jak i antygen p24 – białko pojawiające się we krwi na wczesnym etapie zakażenia.
- Wynik ujemny testu oznacza, że nie wykryto żadnych śladów infekcji, ale należy pamiętać o tzw. „okienku serologicznym” – okresie, w którym zakażenie może jeszcze nie być wykrywalne. Dlatego w przypadku podejrzenia kontaktu z wirusem test warto powtórzyć po kilku tygodniach.
- Wynik dodatni z testu przesiewowego nie oznacza jeszcze rozpoznania HIV – konieczne jest wykonanie testu potwierdzającego, najczęściej metodą Western blot lub PCR.
Życie z HIV jest możliwe
Zakażenie HIV (ang. human immunodeficiency virus) wywołuje zespół nabytego upośledzenia odporności (ang. acquired immunodeficiency syndrome, AIDS).
Wirus namnaża się w komórkach układu odpornościowego, następnie niszczy je, co prowadzi do stopniowego upośledzenia odporności komórkowej. Konsekwencją jest zespół nabytego upośledzenia odporności, który charakteryzuje się występowaniem wielu zakażeń oportunistycznych oraz nowotworów.
AIDS nie jest samodzielną jednostką chorobową. Jest końcowym stadium zakażenia HIV i występuje zazwyczaj po wielu latach trwania infekcji.
Dzięki postępowi medycyny, jeśli osoba żyjąca z HIV przyjmuje regularnie leki antyretrowirusowe i przez pół roku ma niewykrywalną wiremię (stan definiowany jako obecność we krwi mogących się namnażać wirusów), jest niezakaźna dla partnerów seksualnych zgodnie z zasadą "n=n", czyli "niewykrywalny=niezakażający".
