System zwolnień lekarskich w Polsce czeka duża zmiana. Czy można odebrać telefon od szefa na zwolnieniu lekarskim? Czy wolno pracować dla innego pracodawcy? Zmiany w L4 2025 wywołują kontrowersje. Projekt ustawy MRPiPS dopuszcza sporadyczne aktywności zawodowe, a nawet możliwość pobierania jednocześnie zasiłku chorobowego i pełnego wynagrodzenia.
Obecne zasady zwolnień lekarskich – co wolno, a czego nie?
Obecnie lekarze wystawiają dwa rodzaje zwolnień lekarskich:
- Kod „1” – pacjent powinien unikać aktywności i pozostawać w domu.
- Kod „2” – pacjent nie może opuszczać miejsca zamieszkania, chyba że wymaga tego proces leczenia.
Obowiązujące przepisy często budzą kontrowersje – nie zawsze pozwalają na wykonywanie podstawowych czynności, takich jak zakupy czy wizyta w aptece.
Rewolucyjne zmiany w L4 2025. Co wolno, a czego nie wolno na zwolnieniu lekarskim?
Nowe przepisy proponowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej diametralnie zmieniają podejście do zwolnień lekarskich. Według projektu ustawy (nr UD114), pracownik na L4 będzie mógł podjąć sporadyczne czynności zawodowe, odebrać telefon służbowy czy odpisać na maila, nie tracąc przy tym prawa do zasiłku.
Nowe zasady zwolnień lekarskich – projekt MRPiPS precyzuje obowiązki pracownika
Dotychczas każde działanie noszące znamiona pracy zarobkowej na L4 mogło skutkować utratą zasiłku. „W czasie przebywania na zwolnieniu (tj. w okresie orzeczonej niezdolności do pracy), nie powinna: wykonywać pracy zarobkowej ani wykorzystywać zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem” – przypomina ustawa z 1999 r. Nowy projekt ustawy doprecyzowuje definicję „pracy zarobkowej” jako „każdą czynność mającą charakter zarobkowy, niezależnie od stosunku prawnego będącego podstawą jej wykonania”. Jednocześnie przewiduje wyjątki, które nie będą traktowane jako naruszenie – np. podpisanie dokumentu w pilnej sprawie czy jednorazowa pomoc wymagająca reakcji z uwagi na możliwe straty finansowe.
Telefon od szefa na zwolnieniu? Nowe przepisy to dopuszczają
Obowiązki pracownika na zwolnieniu lekarskim mogą ulec rozszerzeniu. Po zmianach dopuszczalne stanie się sporadyczne odbieranie telefonów służbowych lub odpisywanie na maile. Cytując uzasadnienie projektu: „Zatem podjęcie czynności, której zaniechanie mogłoby prowadzić m.in. do znacznych strat finansowych dla pracodawcy czy kontrahenta (np. podpisanie faktur, listów przewozowych, innych dokumentów) nie będzie prowadziło do odebrania świadczenia z ubezpieczenia społecznego.”MRPiPS zastrzega jednak, że polecenie pracodawcy nie może być uznane za wystarczający powód do kontaktowania się z pracownikiem w trakcie jego niezdolności do pracy.
Co wolno robić na L4? Zakupy i lekarz – tak, wakacje – nie
Projekt przewiduje doprecyzowanie pojęcia „aktywności niezgodnych z celem zwolnienia”. Nowelizacja przyznaje, że osoba chora może wyjść z domu w celu realizacji zwykłych czynności, takich jak wizyta u lekarza, spacer czy zakupy. „Zwykłe czynności dnia codziennego lub czynności incydentalne, których podjęcia w okresie zwolnienia od pracy wymagają istotne okoliczności” – nie będą powodować utraty zasiłku.Wciąż jednak niedozwolony pozostaje wyjazd na wakacje, chyba że chodzi o wyjazd do sanatorium zalecony przez lekarza.
Praca u innego pracodawcy na L4 – legalna? Nowy przepis to umożliwi
Największe emocje wzbudza zmiana, która pozwala na pracę u drugiego pracodawcy podczas L4 – pod warunkiem, że niezdolność do pracy dotyczy tylko jednego stosunku pracy. Projekt zakłada: „Nie każda niezdolność do pracy musi oznaczać brak możliwości wykonywania wszystkich rodzajów pracy.” Oznacza to, że osoba zatrudniona na dwóch etatach (np. fizycznie i umysłowo) będzie mogła pobierać zasiłek chorobowy z jednego tytułu, a z drugiego – otrzymywać wynagrodzenie za pracę.
Czy można wyjechać za granicę na L4? Tak, ale nie na urlop
Projekt ustawy w pierwotnej wersji dopuszczał możliwość przebywania za granicą w trakcie zwolnienia, o ile było to uzasadnione medycznie lub związane z opieką. Co ważne, MRPiPS wycofało się z tej regulacji, tłumacząc, że obecne przepisy i tak to umożliwiają: „Żaden przepis prawa powszechnie obowiązującego nie wyłącza obecnie możliwości podania jako adresu pobytu adresu zagranicznego.”Zatem jeśli chory przebywa w kraju UE, ZUS może – za pośrednictwem instytucji zagranicznej – przeprowadzić kontrolę w miejscu pobytu.
Polecany artykuł:
