Sporo osób starannie kalkuluje, kiedy wziąć urlop, by optymalnie odpocząć przy wykorzystaniu minimalnej liczby przysługujących dni urlopowych. Długie weekendy i święta ustawowe nieraz pozwalają tak to zaplanować, że wykorzystując pojedyncze dni zyskujemy wolne nawet całe tygodnie.
Takich okazji nie zabraknie w 2025 roku. Inaczej wypoczywamy dzień czy dwa, inaczej tydzień, ale trzeba jednak pamiętać, że dni wolnych w skali roku wciąż pozostaje tyle samo - wybierając je w odpowiednim momencie mamy jedynie kumulację odpoczynku.
Warto więc także zwrócić uwagę na dodatkowe dni wolne, które przysługują wielu pracownikom, a nie wszyscy uprawnieni z nich korzystają. Niektóre są ustawowe, inne zwyczajowe, stosowane w danej branży czy firmie.
Lista jest naprawdę długa, część ma związek ze stanem zdrowia. Wiedzieliście?
Bardzo długie weekendy - czyli kiedy warto wziąć urlop w 2025 roku
Codziennie potrzebujemy co najmniej 6 godzin snu. Nasze mięśnie, po intensywnym treningu, potrzebują nawet 74 godzin, żeby w pełni do siebie dojść.
A ile czasu potrzeba, by w pełni się zregenerować psychicznie i fizycznie? Kodeks Pracy sugeruje, że ok. 14 dni (zgodnie z nim dwa tygodnie powinien trwać przynajmniej jeden urlop w roku). Większość lekarzy się z tym zgadza. Związek Psychologów Amerykańskich sugeruje, że niektórym może wystarczyć 8 dni, ale z zastrzeżeniem, że u osób zmęczonych i zestresowanych wskazane jest trzy tygodnie odpoczynku.
21 dni wolnego jest też zalecane podczas leczenia klimatycznego.
Dużo? Przede wszystkim trzeba pamiętać, że dwa tygodnie wolnego to zwykle dopiero 10 dni urlopu, a trzy tygodnie to 15 dni lub mniej, bo liczą się tylko dni robocze.
Prawo do urlopu w Polsce niezmiennie mają jedynie osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę. Przysługuje im 26 lub 20 dni urlopu. Krótszy urlop jest dla osób o stażu pracy poniżej 10 lat, z uwzględnieniem poziomu wykształcenia (przykładowo: ukończone studia wyższe to wliczone do stażu 8 lat, zasadnicza szkoła zawodowa - 3 lata).
Jeśli rozegrasz to dobrze, w 2025 roku można wypocząć, zachowując sporo urlopu na załatwianie choćby bieżących spraw. Przede wszystkim planując urlop w 2025 roku, przeanalizuj starannie kalendarz dni wolnych.
Przykładowo: pierwsza okazja nadarza się już w styczniu. Nowy Rok (1 stycznia), przypada w środę. Dniem wolnym od pracy jest także 6 stycznia, który wypada w poniedziałek. Wystarczy wykorzystać dwa dni z puli urlopu wypoczynkowego, aby mieć 6 dni wolnego od pracy.
Pewnie terminy urlopów na przełomie roku już zostały starannie rozdzielone. Pospiesz się jednak z planowaniem 2025 roku i pamiętaj, że kolejna okazja do wydłużonego odpoczywania nadarza się w okolicach Wielkanocy. Wystarczą 4 dni urlopu, a leniuchujesz przez 9.
Majówka to kolejna okazja do łatwego uzyskania 9 dni odpoczynku. Będziesz je mieć, jeśli weźmiesz wolne 28-30 kwietnia oraz 2 maja 2025 r.
Urlopowe oszczędności możliwe są też w czerwcu, sierpniu, listopadzie i grudniu. A to przecież nie koniec. Poza oszczędnościami urlopowymi, możliwe są jeszcze dodatkowe dni wolne.
Dodatkowe urlopy gwarantowane ustawowo
W 2025 roku Polacy po raz trzeci będą moli skorzystać z nowego wolnego ponad limit urlopu wypoczynkowego. Łącznie to 7 dni w roku, w tym dwa dni to tzw. wolne z powodu siły wyższej, a 5 - urlop opiekuńczy na opiekę nad bliskimi.
Wniosek o urlop z powodu siły wyższej można złożyć jeszcze w dniu, w którym wydarzyło się coś, co uniemożliwiło nam pracę - nie wymaga uprzedzenia. Nie można jednak złożyć go dzień później. Uzasadnieniem są pilne sprawy rodzinne, jak np. wypadek lub choroba, które wymagają od pracownika obecności w innym miejscu. Nie ma jednak sformalizowanego wniosku o taki urlop.
Przysługują maksymalnie dwa dni (16 godzin). Pracownik otrzymuje połowę przysługującego mu w tym czasie wynagrodzenia.
Urlop opiekuńczy to nie to samo, co opieka nad dzieckiem do lat 14, która nadal przysługuje rodzicom. Za dni (godziny) opieki zad dzieckiem przysługuje pełne wynagrodzenie, urlop opiekuńczy jest bezpłatny.
W ciągu roku każdy pracownik może wziąć do 5 dni bezpłatnego urlopu, by zaopiekować się osobą bliską: dzieckiem (niezależnie od jego wieku), rodzicem, małżonkiem.
Dłuższy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków wkrótce
W 2025 roku rodzice wcześniaków i dzieci wymagających hospitalizacji po urodzeniu mogą jeszcze spodziewać się dłuższego urlopu macierzyńskiego. Sejm przyjął nowelizację Kodeksu Pracy, który to zapewnia. teraz dokument czeka już tylko na podpis Prezydenta RP. jak zapewnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, od dnia ogłoszenia nowe przepisy mają wejść w życie w ciągu 3 miesięcy.
Zgodnie z zasadami przyjętymi w nowelizacji wydłużenie urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci urodzonych przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub tych, które w dniu narodzin ważyły mniej niż 1000 g, wyniesie nie więcej niż 15 tygodni. Dla rodziców dzieci, które przyszły na świat przed ukończeniem 36. tygodnia ciąży lub urodzonych o czasie, ale wymagających hospitalizacji - będzie to maksymalnie dodatkowe osiem tygodni.
Dodatkowy urlop wypoczynkowy dla osób z niepełnosprawnościami
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, osobie z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik z taką niepełnosprawnością nabywa po przepracowaniu pełnego roku od przyznania mu stopnia niepełnosprawności odpowiedniego dla uprawnienia.
Urlop dla poratowania zdrowia, urlop zdrowotny
Jeśli nie chcesz tylko po prostu odpocząć, a w ostatnim czasie twój stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu, możesz ubiegać się o specjalny płatny urlop zdrowotny, dla poratowania zdrowia. Kojarzony jest z nauczycielami, ale przysługuje również górnikom, policjantom, prokuratorom, sędziom, kuratorom sądowym, pracownikom Państwowej Inspekcji Pracy i Najwyższej Izby Kontroli, pracownikom Państwowej Straży Pożarnej itd. generalnie w budżetówce.
Takie urlopy przysługują na zasadach szczególnych w konkretnej branży i o kryteria możesz pytać pracodawcę
Święta zawodowe i urlopy nietypowe, czyli szansa dla niemal każdego
Poza dniami wolnymi od pracy ustawowo, urlopem wypoczynkowym i urlopami dodatkowymi/specjalnymi, niektórym osobom przysługują kolejne wolne dni. Wprawdzie święta zawodowe nie są ustawowo wolne od pracy, jednak wiele firm z konkretnej branży umożliwia świętowanie.
Przykładowo osobom zatrudnionym w górnictwie - w Barbórkę (4 grudnia), w hutnictwie - Dzień Hutnika (4 maja), w sektorze energetycznym - Dzień Energetyka (14 sierpnia) itp.
To nie koniec. Jak donosi portal Prawo.pl, powołując się na analizy Grupy Progres, w polskich firmach coraz częściej pojawiają się urlopy nietypowe, traktowane jako forma benefitu.
Pracodawcy przyznają dni wolne na wolontariat, umożliwiając swoim pracownikom angażowanie się w akcje prospołeczne, dają dodatkowy dzień zdrowia psychicznego - przeznaczony na regenerację, "podładowanie wewnętrznych baterii", czy regeneracyjny - po trudniejszym okresie w pracy, zakończeniu ważnego projektu.
Pozwalają też dodatkowo odpocząć z powodu rozwodu czy rozstania czy z okazji przyjęcia pod dach zwierzaka. Pojawiły się też urlopy menstruacyjne dla kobiet, które czują się szczególnie źle podczas okresu.
To tylko przykłady pokazujące, że rośnie świadomość pracodawców dotycząca znaczenia dobrostanu pracowników. Wprowadzenie urlopów szczególnych to jeden ze sposobów na poprawę atmosfery w miejscu pracy i budowanie wizerunku pracodawcy jako organizacji wspierającej.
Tak czy owak: będzie w 2025 roku sporo okazji do odpoczynku. Warto z nich skorzystać w miarę możliwości. A jak odpoczynek dla zdrowia, to jednak przede wszystkim aktywny.
