Renta wdowia to świadczenie, które ma na celu poprawę sytuacji finansowej osób, które straciły współmałżonka. Zgodnie z nowymi przepisami, osoby uprawnione mogą łączyć swoje świadczenie emerytalno-rentowe z częścią świadczenia po zmarłym małżonku.
Komu przysługuje renta wdowia? To wcale nie takie oczywiste. Sporo osób, szczególnie tych, które wcześnie owdowiały, może być rozczarowanych.
Kto może ubiegać się o rentę wdowią?
Renta wdowia przysługuje osobom, które spełniają następujące warunki:
- mają prawo do emerytury lub renty,
- spełniają kryteria do uzyskania renty rodzinnej po zmarłym małżonku/małżonce,
- nabyły prawo do renty rodzinnej nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni). Oznacza to, że jeśli wdowa/wdowiec nabył prawo do renty rodzinnej przed osiągnięciem tego wieku (np. w wieku 50 lat, bo był niezdolny do pracy), to nie będzie mógł skorzystać z renty wdowiej, nawet jeśli w momencie składania wniosku o rentę wdowią będzie miał już ukończone odpowiednio 60/65 lat,
- pozostawały we wspólności małżeńskiej z małżonkiem/małżonką do dnia jego/jej śmierci,
- nie są obecnie w związku małżeńskim.
Renta rodzinna a renta wdowia – istotne różnice
Ważne jest, aby odróżnić rentę rodzinną od renty wdowiej.
Renta rodzinna może być przyznana wdowie lub wdowcowi po ukończeniu 50 lat, a w niektórych przypadkach nawet wcześniej, np. gdy osoba jest niezdolna do pracy.
Natomiast renta wdowia, czyli możliwość łącznej wypłaty renty rodzinnej i własnej emerytury lub renty (nie w całości - przysługuje na razie 15 proc. jednego ze świadczeń), jest dostępna tylko po spełnieniu dodatkowych warunków, w tym kryterium wiekowego (55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn) w momencie nabycia prawa do renty rodzinnej.
Kiedy ZUS odmówi wypłaty renty wdowiej? Przykłady
ZUS, na podstawie konkretnych, otrzymanych pytań, przygotował odpowiedzi obrazujące, w jakiej sytuacji może odmówić wypłaty renty wdowiej.
- Emerytka ma ustalone prawo do renty rodzinnej, ale jej nie pobiera, ponieważ jest niższa od jej emerytury. Mąż zmarł, gdy miała 48 lat. W takiej sytuacji nie może skorzystać z renty wdowiej, bo w chwili nabycia uprawnień nie miała 55 lat.
- Suma świadczeń (emerytury/renty i renty rodzinnej) przekracza trzykrotność najniższej emerytury (od 1 marca 2025 roku to 1 878,91 zł brutto) czyli 5 636,73 zł brutto, ZUS nie ustali prawa do łącznej wypłaty świadczeń. W takiej sytuacji wdowa/wdowiec nadal będzie otrzymywać jedno ze świadczeń – wyższe lub to, które wybierze.
- Ponowne zawarcie związku małżeńskiego: Jeśli wdowa ma ustalone prawo do renty rodzinnej i własnego świadczenia, ale po przyznaniu renty rodzinnej ponownie wyszła za mąż, traci prawo do renty wdowiej.
Jak widać, wykluczenie z prawa do renty wdowiej dotyczy wielu rencistów i emerytów.
4 ważne świadczenia ZUS. Sprawdź, komu przysługują
Renta wdowia - na czym dokładnie polega połączenie świadczeń?
Osoba uprawniona do renty wdowiej może wybrać jeden z dwóch wariantów:
- 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia (emerytury lub renty) albo
- 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej.
Od 1 stycznia 2027 roku kwota dodatkowego świadczenia wzrośnie z 15% do 25% drugiego świadczenia, co jeszcze bardziej zwiększy wsparcie finansowe dla osób uprawnionych.
Jak będą realizowane wypłaty?
W większości przypadków, ZUS będzie wypłacał połączone świadczenie w jednym przelewie. Jednak w sytuacji, gdy świadczenia wypłacane są przez różne organy emerytalno-rentowe (np. ZUS i KRUS), osoba uprawniona otrzyma dwa przelewy: jeden z ZUS (15% świadczenia po zmarłym małżonku) i drugi z innej instytucji (100% swojego świadczenia).
ZUS rozpocznie wysyłkę decyzji o przyznaniu renty wdowiej od 1 lipca 2025 roku.
Renta wdowia będzie wypłacana w dotychczasowych terminach wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych, tj. 1-go, 6-go, 10-go, 15-go, 20-go i 25-go dnia miesiąca.
Osoby, które pobierają świadczenia z różnych instytucji, otrzymają jedną decyzję (od organu wypłacającego 15% świadczenia) oraz informację o kontynuowaniu wypłaty dotychczasowego świadczenia w wysokości 100% z drugiej instytucji.
Szczegółowe informacje na temat renty wdowiej można uzyskać w oddziałach ZUS właściwych dla miejsca zamieszkania oraz na stronie internetowej ZUS.
