W wielu sytuacjach, a tak naprawdę w większości przypadków nie można stwierdzić jednoznacznie czy zachorujemy na nowotwór, czy też nie. Powodów występowania tego typu chorób jest sporo, a między innymi uszkodzenie kodu genetycznego oraz niekontrolowane namnażanie się komórek. Natomiast predyspozycje genetyczne zwiększają ryzyko zachorowania, dlatego tak ważne jest kontrolowanie stanu zdrowia.
Dziedziczenie nowotworów. Czy jestem w grupie ryzyka?
Ministerstwo Zdrowia wskazuje, że dziedziczne narażenie na wystąpienie raka dotyczy kilku kluczowych sytuacji. A mianowicie:
- u twoich krewnych choroba została wykryta kiedy byli bardzo młodzi;
- ten sam typu nowotworu zdiagnozowano u kilku osób blisko spokrewnionych z tobą (np. mama, lub tata, dziadkowie, rodzeństwo twoje lub rodziców);
- u bliskiej osoby wykryto raka obustronnie w parzystych narządach (np. w przypadku nerek czy piersi);
- w tym samym czasie występował np. rak jelita grubego i wykryto także dwa niezależne ogniska choroby;
- jedna osoba zachorowała na dwa rodzaje raka np. błony śluzowej trzonu macicy, a później na raka jelita grubego;
- stwierdzono szczególne cechy zachorowania (np. rak piersi u mężczyzny, rak jelita grubego współistniejący z licznymi polipami jelita grubego, nowotwory związane z nerwiakowłókniakowatością).
Skorzystaj z opieki nad rodzinami. Wykonaj badania na NFZ
Narodowy Fundusz Zdrowia oferuje opiekę nad rodzinami o wysokim ryzyku wystąpienia nowotworu ze względu na uwarunkowania genetyczne. Oferta badań przesiewowych skierowana jest do pacjentów, których bliscy chorują lub chorowali na nowotwór, a chodzi o następujący rodzaj pokrewieństwa:
- pierwszego stopnia (rodzice),
- drugiego stopnia (dziadkowie, rodzeństwo),
- ewentualnie dalszych stopni (pradziadkowie, ciotki, wujkowie, stryjkowie).
Dzięki badaniom genetycznym na NFZ możemy działać prewencyjnie, a także ewentualnie wykryć chorobę we wczesnym stadium. Mowa o takich rodzajach nowotworów dziedzicznych jak:
- rak piersi,
- rak jajnika,
- rak jelita grubego,
- rak błony śluzowej trzonu macicy,
- siatkówczak,
- choroba von Hippel–Lindau (VHL).
Nie tylko badania, czyli na czym polega opieka nad rodzinami?
Ministerstwo Zdrowia zaznacza, że w ramach opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka nowotworów złośliwych pacjent zyskuje dostęp do porad i badań. Dzięki nim lekarz będzie w stanie ocenić ryzyko wystąpienia raka, a jeśli uzna, że dana osoba jest narażona na zachorowanie, zaproponuje nie tylko kontrolne wizyty, ale także poszerzenie diagnostyki.
W tym celu wystarczy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub do wybranego specjalisty. Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu zadecyduje o dalszym postępowaniu. Ostatecznie wychodząc z gabinetu, możemy otrzymać skierowanie do takich poradni jak:
- genetyczna,
- genetyczno-onkologiczna,
- onkologiczna.
Gdzie znajdę fachową pomoc? Znajdź poradnię blisko domu
Na oficjalnej stronie Narodowego Funduszu Zdrowia można znaleźć adres poradni, która udziela świadczeń w tym zakresie. Do tego służy wyszukiwarki o nazwie “Informator o umowach”.
- Wejdź na stronę https://aplikacje.nfz.gov.pl/umowy
- Wybierz placówkę zlokalizowaną najbliżej miejsca zamieszkania
- W polu “Kod produktu kontraktowego” wpisz: Opieka nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka jajnika
- Jeśli chcesz poznać więcej szczegółów, skorzystaj z całodobowej infolinii NFZ pod numerem: 800 190 590
Możesz także skontaktować się z wojewódzkim oddziałem NFZ, pod który podlegasz i zapytać o najbliższe poradnie genetyczne i onkologiczne.
